Jak zrobić wywar z ziół?

Wywar – Spis treści

• CO TO JEST WYWAR ?
• JAK POWSTAJE ZIOŁOWY WYWAR?
• Z JAKICH ZIÓŁ JEST ROBIONY WYWAR?
• JAKIE JEST ZASTOSOWANIE WYWARU Z ZIÓŁ?
• KOSMETYKI NA BAZIE ZIOŁOWEGO WYWARU

Wywar (łac. decoctum) – jeden z rodzajów wyciągów wodnych, by pozyskać z nich wartościowe, aktywne i rozpuszczalne w wodzie substancje. To jeden ze sposobów wytrawiania surowców roślinnych (choć nie tylko) i może być sporządzony na przykład z korzeni, ziela, kwiatów, kory. Jan Bogumir Jerzysław Freyer (1778—1828) w książce „Formulare czyli nauka o sztuczném przepisywaniu lékarstw” określił wywar w ten sposób:

„jest to płyn pospolicie wodnisty, uzyskany gotowaniém śrzodka lékarskiégo (a potiori) stałégo, który w czasie wrzenia, wodzie swych części skutecznych udzielił”

Technika przygotowywania ziołowego odwaru polega na zalaniu ziół wodą (zimną lub ciepłą), a następnie gotowaniu mikstury na małym ogniu. Mieszanka nie powinna zostać doprowadzona do wrzenia, a maksymalna temperatura to ~90°C, choć w niektórych przypadkach, twardych części roślin (np. łodygi i korzenie) tylko dzięki doprowadzeniu wody do wrzenia możemy otrzymać wywar bogaty w pożądane substancje aktywne.

Czas podgrzewania czy gotowania zależy od rodzaju surowca – kwiaty czy liście gotujemy krócej niż korzenie, ale przeważnie wywar na ogniu stoi nie dłużej niż 40-45min.
Gotowy wywar zostawiamy pod przykryciem do wystygnięcia, odcedzamy i zużywamy w ciągu maksymalnie trzech dni, jednak najlepiej na świeżo – zaraz po ostygnięciu.

Do przygotowania go potrzebujemy:

• odpowiedniego naczynia do gotowania (z przykrywką)
• części wybranych roślin (np. kwiaty, liście, łodygi, korzenie)
• oczyszczonej wody – najlepiej woda demineralizowana w przypadku kosmetyków
• oczywiście potrzebujemy kuchenki na której będziemy gotować nasz wywar
• drobne sitko lub dodatkowo gaza
• naczynie do odcedzenia

Taki wywar ziołowy można przygotować własnoręcznie w domowych warunkach i nie potrzebna jest do tego jakaś skomplikowana aparatura alchemiczna. Jest jednak istotne to, żeby naczynie w którym wywar gotujemy było wykonane z odpowiedniego materiału, który nie wchodzi w reakcje z substancjami aktywnymi oraz koniecznie posiadało przykrywkę! Podgrzewana woda zaczyna parować a w unoszących się drobinkach jest sporo drogocennych ziołowych składników, które przecież bardzo chcemy zachować w naszym wywarze i szkoda by było gdyby nam gdzieś pouciekały.

Wybór odpowiednich ziół jest pierwszym i kluczowym krokiem do przygotowania wywaru. Każda roślina posiada różnorodne właściwości, które trzeba wpierw poznać i dowiedzieć się jak można je z rośliny pozyskać. Nie wszystkie składniki da się wydobyć za pomocą gotowania wywaru a niektóre wyciągnąć można właśnie tylko w ten sposób.

Można do każdego kosmetyku tworzyć osobne mieszanki ziół, ale ja wykorzystuję to samo połączenie ziół zarówno dla naszego kremu do rąk jak i balsamu do ciała, bo ma idealne do tych kosmetyków właściwości. To połączenie czterech ziół z czego aż trzy to zioła tzw. „saponinowe”

Foxiowe Ciałka i Rączki powstają na bazie ziołowego wywaru z tych oto cudownych roślinek:

• psianka słodkogórz – pospolite pnącze o fioletowych kwiatach. Wybitnie działa przeciwzapalnie, przeciwtrądzikowo, antyalergicznie, pobudza regenerację skóry, sprzyja atopowcom, ponieważ zawiera saponiny.
• niecierpek drobnokwiatowy – już sama nazwa tej rośliny sugeruje brak cierpienia. Jak ugryzie Cię jakieś dziadostwo w lesie to przykładasz roztarty liść niecierpka i odczuwasz ulgę. Ta roślinka ma działania podobne jak psianka – przeciwzapalne i antyalergiczne, miły jest dla też atopowców.
• sarsaparilla indyjska – egzotyczna roślina o budyniowo-waniliowym zapachu. Korzystam z korzenia, który jest cennym surowcem w medycynie ajurwedyjskiej, stosowanym na pełen wachlarz dolegliwości wewnętrznie. Ja natomiast zewnętrznie wykorzystuję TYLKO zawarte w niej saponiny.

O właściwościach tych roślin i o tym czym są saponiny możesz przeczytać o tu:
Saponiny – działanie saponin i zioła saponinowe.

• czwartym składnikiem naszego ciałko-rączkowego wywaru ziołowego jest babka lancetowata. Tu akurat saponin brak, ale nawet dzieci wiedzą, że „opatrunek z babki i lecimy się bawić dalej”. Korzystam tu z jej irydoidów, śluzów i pektyn, garbników, flawonoidów, dlatego że wspomaga regenerację skóry i gojenie ran.

Wywary to naturalne eliksiry, które mają szerokie zastosowanie zarówno w kosmetyce i w kuchni… ale nie tylko! Dzięki swoim właściwościom mogą wspierać zdrowie i pielęgnować skórę ciała, ale też wzbogacać smak potraw i działać korzystnie na cały organizm. Można je wykorzystać jako bazę do zup i sosów – dodają głębi smaku i wartości odżywczych. Są też wykorzystywane jako naturalne środki czyszczące. Mogą być używane do dezynfekcji powierzchni albo jako środek odstraszający owady. W rolnictwie i ogrodnictwie są wykorzystywane jako naturalne nawozy lub też jako środek ochrony roślin, który pomaga zwalczać szkodniki i choroby. Dodatkowo resztki ziół po przygotowaniu wywaru mogą być dodane do kompostu, wzbogacając go o cenne składniki odżywcze.

Kozak!

Ziołowe wywary są od wieków wykorzystywane w pielęgnacji skóry i włosów. Można je stosować jako tonik do twarzy, płukanka do włosów, dodatek do kąpieli czy jako składnik maseczek, okładów albo ziołowych maści. Wywar z ziół jest też bazą i jednocześnie sekretem działania naszych naturalnych kosmetyków Foxia. Przygotowujemy go na nowo do każdej partii kremu lub balsamu do ciała. Taki świeży wywar z ziół jest bogatym źródłem roślinnych substancji aktywnych takich jak irydoidy, flawonoidy oraz saponiny o właściwościach antyoksydacyjnych, kojących i nawilżających dla skóry.

No i powiedz mi teraz jak można, wiedząc te rzeczy, używać zwykłej wody w kosmetyku? Większość z dostępnych na rynku kosmetyków ma właśnie w składzie minimum 60% zwykłej wody demineralizowanej. Marnotrawstwo! To potężne miejsce można przecież wykorzystać o wiele lepiej.

• Foxia – naturalne, ręcznie robione kosmetyki na bazie wywaru z ziół
• Ryjek – naturalne kremy do pielęgnacji twarzy na bazie ziołowego wywaru
• Ciałko – naturalne balsamy do pielęgnacji skóry ciała na bazie wywaru ziołowego
• Piętki – naturalne kremy do pielęgnacji stóp z wywarem ziołowym
• Rączki – naturalne kremy do pielęgnacji skóry dłoni

Jan Bogumir Jerzysław Freyer (1778—1828), „Formulare czyli nauka o sztuczném przepisywaniu lékarstw”
E. Rutkowska, „TECHNIKI SPORZĄDZANIA ODWARÓW (DECOCTA), NAPARÓW (INFUSA) I MACERACJI (MACERATIONES) W ŚWIETLE PODRĘCZNIKÓW DO RECEPTURY Z XIX WIEKU I PIERWSZEJ POŁOWY XX WIEKU”. Zakład Farmacji Stosowanej Uniwersytetu Medycznego Białystok
C.Manez, M.T.Lopez, Zioła w domu, czyli jak dbać o zdrowie w zgodzie z naturą, Wyd. Jedność, Kielce, 2012
Dr Henryk Różański – Medycyna dawna i współczesna
Podstawy ziołolecznictwa i fitoterapii – Wielkopolskie Centrum Terapii Naturalnych